-
Idealny wzrok (20/20)
Wynik 20/20 oznacza ostrość wzroku. Jeżeli wynik badania wzroku wynosi 20/20, oznacza to, że dana osoba ma idealny wzrok. 20/20 dotyczy w szczególności osoby, która jest w stanie dostrzec takie same szczegóły z odległości 6 metrów (20 stóp) jak osoba z emmetropią z tej samej odległości. Można mieć ostrość wzroku lepszą niż 20/20. Najlepszym wynikiem jest 20/10.
-
Akomodacja
Zdolność oka do zmiany mocy skupienia soczewki naturalnej (nazywanej także mocą optyczną lub refrakcyjną), aby móc wyraźnie widzieć obrazy na różnych odległościach. Zdolność akomodacji spada z wiekiem, ponieważ naturalna soczewka stopniowo traci elastyczność. Jest to szczególna funkcja oka. Soczewki wewnątrzgałkowe pomagają poprawić wzrok, ale nie mogą przejąć jego funkcji.
-
Zmiany wzroku związane z wiekiem
Zmiany wzroku spowodowane normalnymi procesami starzenia. Należy je odróżniać od zmian wzroku spowodowanymi chorobami oczu. Najczęstszymi zmianami wzroku związanymi z wiekiem są zaćma, prezbiopia i jaskra.
-
Asferyczna soczewka wewnątrzgałkowa
Pacjenci, których jakość wzroku i ostrość kontrastu pogarsza się, szczególnie przy słabym oświetleniu (po zmierzchu i nocą) mogą zdecydować się na wymianę swojej naturalnej soczewki na soczewkę wewnątrzgałkową o asferycznym kształcie (tzn. nieokrągłą) przy okazji zabiegu usunięcia zaćmy. Dzięki temu promienie światła będą mogły być optymalnie skupiane na siatkówce.
-
Astygmatyzm
Astygmatyzm to wada, w której dochodzi do zamazania, przekrzywienia i/lub zniekształcenia obrazu z powodu nierównego rozłożenia mocy refrakcyjnej. Moc astygmatyzmu można podzielić na niską (od 0,25 do 0,75 dioptrii), średnią (1,00 do 2,50 dioptrii), ciężką (2,75 do 4,75 dioptrii) i skrajną (≥ 5,00 dioptrii).
-
Dwuogniskowa soczewka wewnątrzgałkowa
Zamgloną soczewkę naturalną można zastąpić dwuogniskową soczewką wewnątrzgałkową w ramach zabiegu usunięcia zaćmy. Takie soczewki mają dwa ogniska, dzięki czemu zapewniają wyraźne widzenie bliży i dali. Po zabiegu pacjenci mogą jednak nadal wymagać korzystania z okularów przy niektórych zadaniach wykonywanych na średnim dystansie (ok. 80 cm).
-
Zaćma
Schorzenie to objawia się zamgleniem naturalnej soczewki, które występuje w jednym oku lub w obu. Zaćma powoduje zaburzenie widzenia i może skutkować ślepotą. Zaćma (stwardnienie jądra soczewki) zwykle pojawia się z wiekiem, ale można ją leczyć za pomocą zabiegu, podczas którego naturalną soczewkę wyjmuje się i zastępuje niewielką sztuczną soczewką.
-
Soczewki kontaktowe
Cienka i lekka soczewka umieszczana bezpośrednio na rogówce (powierzchni oka). Soczewki kontaktowe uważa się za wyroby medyczne przepisywane przez wykwalifikowanego okulistę. Noszone są w celu korekcji wzroku lub z przyczyn kosmetycznych lub terapeutycznych.
-
Soczewka cylindryczna
Soczewka, która skupia światło w jednej linii. Zakrzywione powierzchnie są wycinkami cylindra i skupiają obrazy przez nie przechodzące w jedną linię równoległą do punktu przecięcia powierzchni soczewki z płaszczyzną styczną.
-
Dioptrie (dpt)
Jednostka służąca do pomiaru mocy refrakcyjnej soczewki zależnej od zakrzywienia jej powierzchni, soczewki naturalnej oraz długości oka.
-
EDoF (soczewki o wydłużonej ogniskowej)
Soczewki te oparte są na zaawansowanej technologii optycznej, która pozwala na zwiększenie zasięgu wzroku od dalekich po średnie dystanse.
-
Emmetropia
Pojęcie medyczne oznaczające stan normalnego wzroku, w którym przedmioty są widziane ostro na wszystkich odległościach, przy rozluźnionej soczewce i bez wysiłku. Przy ostrym wzroku oko skupia obrazy znajdujące się blisko i daleko bezpośrednio na siatkówce w jednym ognisku.
-
Nabłonek
Górna, najbardziej zewnętrzna warstwa rogówki zbudowana z komórek nabłonka soczewki.
-
Mięśnie gałki ocznej
Sześć mięśni przyczepionych do oka, które kontrolują jego ruch: cztery mięśnie proste (górny, dolny, przyśrodkowy i boczny) oraz dwa mięśnie skośne (górny i dolny).
-
Badanie wzroku
Szereg testów przeprowadzanych przez okulistę lub optometrystę, których celem jest dokonanie oceny wzroku, zdolności skupiania i rozpoznawania przedmiotów odległych oraz ogólnego zdrowia oka. Zaleca się wykonywanie okresowych dokładnych badań wzroku w ramach rutynowych badań.
-
Przemęczenie wzroku
Stan wzroku występujący często po nużących czynnościach wzrokowych. Jego objawami mogą być: zmęczenie, ból oczu i okolic, zamazane widzenie, ból głowy i czasami podwójne widzenie.
-
Dalekowzroczność
W dalekowzroczności, nazywanej także hiperopią, przedmioty w pobliżu wydają się zamazane, natomiast te znajdujące się w oddali są widziane wyraźnie. Oko z dalekowzrocznością załamuje światło w ognisku znajdującym się za siatkówką. Zamazanie pojawia się dlatego, że światło nie skupia się na siatkówce, z której nerw wzrokowy przekazuje obraz do mózgu.
-
Dołek środkowy (siatkówki oka)
Małe zagłębienie znajdujące się w plamce żółtej siatkówki oka, które zapewnia najostrzejsze widzenie. Tylko w dołku środkowym warstwy siatkówki są rozłożone na boki, aby umożliwić bezpośrednie padanie światła na czopki – komórki, które zapewniają najostrzejszy obraz. Nazywany także dołkiem środkowym lub po łacinie fovea centralis.
-
Jaskra
Choroba w przebiegu której zablokowanie kąta przesączania powoduje wzrost ciśnienia w gałce ocznej ponad normę, nie pozwala na prawidłowy odpływ cieczy wodnistej i uszkadza nerw wzrokowy. To z kolei ogranicza pole widzenia i nieleczone kończy się utratą wzroku.
-
Halo
Zjawisko to występuje po zmroku wokół jasnych świateł. W ciemnościach źrenica może rozszerzać się bardziej.
-
Hiperopia (dalekowzroczność)
Jest to termin medyczny oznaczający dalekowzroczność. Jest to schorzenie, w którym promienie światła są załamywane przez rogówkę i soczewkę oka w taki sposób, że ognisko znajduje się za siatkówką. Z tego powodu przedmioty w pobliżu wydają się rozmazane. Za słabą dalekowzroczność uznaje się zwykle wadę poniżej +2,00 dioptrii, średnia dalekowzroczność zamyka się w zakresie od +2,25 do +5,00 dioptrii, zaś ciężka dalekowzroczność przekracza +5,00 dioptrii.
-
Soczewka wewnątrzgałkowa (IOL)
Sztuczna soczewka wszczepiana do oka w celu zastąpienia soczewki naturalnej podczas zabiegu; stosuje się ją w leczeniu zaćmy.
-
Ciśnienie wewnątrzgałkowe
Ciśnienie płynów w oku wynikające z równowagi między wydzielaniem i odprowadzaniem płynów. Zrównoważone ciśnienie wewnątrzgałkowe utrzymuje kształt oka, zapewnia składniki odżywcze poszczególnym elementom oka i utrzymuje ich sprawność. Ciśnienie wewnątrzgałkowe jest ważnym elementem oceny stanu pacjentów zagrożonych wystąpieniem jaskry.
-
Tęczówka
Kolorowy pierścień tkanki znajdujący się między rogówką a naturalną soczewką oka. Mówiąc o kolorze oczu, ludzie mówią w istocie o barwie tęczówki. Tęczówka reguluje ilość światła docierającego do oka poprzez zmianę rozmiaru źrenicy.
-
Stożek rogówki
Rzadka choroba oka charakteryzująca się wystającą, przypominającą stożek deformacją rogówki, która zwykle dotyka obojga oczu. Powoduje ją ścieńczenie istoty właściwej rogówki. Stożek rogówki powoduje krótkowzroczność, astygmatyzm i podwójne widzenie.
-
Keratoplastyka (przeszczep rogówki)
Chirurgiczna modyfikacja rogówki; usunięcie części zmętniałej rogówki i wszczepienie w to miejsce rogówki o tej samej wielkości i kształcie.
-
Soczewka (naturalna soczewka)
Przezroczysta część oka, która z pomocą rogówki załamuje światło na siatkówce, aby tworzyć ostry obraz. Soczewka zmienia kształt, aby oko mogło skupiać się na przedmiotach znajdujących się na różnych odległościach. Zjawisko to nazywane jest akomodacją.
-
Plamka żółta
Część siatkówki wyglądająca jak żółta plamka, w której znajduje się nagromadzenie fotoreceptorów. Plamka żółta jest ważna dla ostrego widzenia i postrzegania barw.
-
Zwyrodnienie plamki żółtej
Choroba, która może skutkować rozmazaniem lub brakiem wzroku pośrodku pola widzenia. Osoby cierpiące na zwyrodnienie plamki żółtej mogą nie kwalifikować się do zastosowania soczewek dwuogniskowych lub trójogniskowych.
-
Południk
Wyobrażona linia na powierzchni gałki ocznej oznaczająca przecięcie się z powierzchnią płaszczyzny przechodzącej przez jej oś.
-
Jednoogniskowa soczewka wewnątrzgałkowa
Zamgloną soczewkę naturalną można zastąpić jednoogniskową soczewką wewnatrzgałkową podczas zabiegu usunięcia zaćmy. Takie soczewki zapewniają wyraźne widzenie na jednym dystansie, zwykle w dali, które jest konieczne do wykonywania czynności takich jak prowadzenie pojazdów. Jednak przy wykonywaniu czynności na innych dystansach, takich jak czytanie, pacjenci mogą nadal potrzebować okularów.
-
Monowizja
W metodzie monowizyjnej wzrok korygowany jest w jednym oku (niedominującym) celowo do dalekowzroczności, zaś drugie oko (dominujące) korygowane jest do krótkowzroczności. Dzięki temu oko niedominujące widzi wyraźnie na krótką odległość, zaś oko dominujące widzi wyraźnie na każdym dystansie. Zabieg ten można jednak wykonać tylko u niektórych pacjentów.
-
Wieloogniskowa soczewka wewnątrzgałkowa
Soczewki te mają dwa lub trzy ogniska i przywracają dobry wzrok na więcej niż jednym dystansie, pozwalając pacjentowi na większą niezależność od okularów.
-
Miopia (krótkowzroczność)
Jest to termin medyczny oznaczający krótkowzroczność. Jest to schorzenie, w którym promienie światła są załamywane przez rogówkę i soczewkę oka w taki sposób, że ognisko znajduje się przed siatkówką. Z tego powodu przedmioty w oddali wydają się rozmazane. Ciężkość krótkowzroczności podaje się w dioptriach: Niewielka < -0,25 dpt, średnia -0,25 do -4 dpt i ciężka > -4 dpt.
-
Naturalna soczewka
Patrz: soczewka.
-
Krótkowzroczność
U osób z miopią, powszechnie znaną jako krótkowzroczność, przedmioty w oddali wydają się zamazane, natomiast te w pobliżu są widziane wyraźnie. Ponieważ oko ma zbyt dużą moc refrakcyjną w stosunku do swojej długości, ognisko wpadającego światła znajduje się w punkcie przed siatkówką, z której nerw wzrokowy przesyła obraz do mózgu.
-
Preparat wiskoelastyczny (OVD)
Podczas zabiegu usunięcia zaćmy do oka wstrzykuje się żelową substancję nazywaną preparatem wiskoelastycznym (Ophthalmic Viscosurgical Device, OVD), aby chronić je i podeprzeć struktury wewnątrz gałki ocznej.
-
Nerw wzrokowy
Nerw wzrokowy jest elementem układu nerwowego. Przesyła on informacje wzrokowe z siatkówki do mózgu. Miejsce, w którym nerw wzrokowy łączy się z okiem, nazywa się plamką ślepą.
-
Optometrysta
Optometryści to specjaliści medyczni, którzy zapewniają podstawową opiekę okulistyczną – od badań i korekcji wzroku po diagnostykę, leczenie i kontrolę zmian wzroku. Recepty od optometrystów mogą być realizowane przez optyków, czyli techników wykształconych w dziedzinie projektowania, sprawdzania i dopasowywania urządzeń korygujących wzrok. Optycy nie są uprawnieni do diagnozowania ani leczenia chorób oczu.
-
Fakoemulsyfikacja
Podczas zabiegu usunięcia zaćmy zmętniałą soczewkę zmiękcza się i rozdrabnia za pomocą niewielkiego urządzenia ultradźwiękowego nazywanego „końcówką głowicy fakoemulsyfikatora”. Następnie za pomocą tej samej końcówki soczewka zostaje odessana z oka.
-
Fotoreceptor
Komórka nerwowa czuła na bodźce świetlne.
-
Zmętnienie torebki tylnej (PCO)
Podczas powrotu do zdrowia po zabiegu usunięcia zaćmy tylna część torebki soczewki ulega zamgleniu. PCO pojawia się, gdy komórki nabłonka soczewki pozostałe po zabiegu zaczynają namnażać się na torebce.
-
Prezbiopia
Stan, w którym naturalna soczewka traci elastyczność, powodując zaburzenie zdolności do ostrego widzenia przedmiotów z bliska. Prezbiopia pojawia się z wiekiem i często wymaga korzystania z okularów do czytania. Za słabą dalekowzroczność uznaje się zwykle wadę poniżej +2,00 dioptrii, średnia dalekowzroczność zamyka się w zakresie od +2,25 do +5,00 dioptrii, zaś ciężka dalekowzroczność przekracza +5,00 dioptrii.
-
Źrenica
Ta część oka jest otworem znajdującym się pośrodku tęczówki (barwnego obszaru). Źrenica zmienia rozmiar, aby kontrolować ilość światła docierającą do oka. Wydaje się ona czarna, ponieważ pochłania wszystkie wpadające do niej promienie światła – z jednym wyjątkiem: światła fleszy powodują, że źrenica wygląda na czerwoną.
-
Rozszerzenie źrenicy
Rozszerzenie źrenicy umożliwia zbadanie oka pod kątem oznak choroby. W tym celu do oka podaje się krople, które mogą spowodować rozmazanie wzroku na kilka godzin.
-
Receptor
Cząsteczka białka, która znajduje się na błonie komórkowej i odbiera sygnały chemiczne spoza komórki. Jest ona związana z określonym szlakiem sygnałów biochemicznych i dlatego może reagować na bodźce z zewnątrz, np. poprzez zmianę aktywności elektrycznej komórki.
-
Refrakcja i wady refrakcji
Refrakcja to zmiana kierunku promienia światła z powodu zmiany współczynnika załamania w nośniku. Wada refrakcji występuje wtedy, gdy istnieje nierównowaga między krzywizną powierzchni, naturalną soczewką, długością oka a mocą optyczną rogówki i naturalnej soczewki. Jest to częsta wada wzroku, która powoduje rozmazanie widzianego obrazu. Przykładami wad refrakcji są krótkowzroczność, dalekowzroczność i astygmatyzm.
-
Moc refrakcji (moc optyczna)
Moc normalnej soczewki do załamywania światła. Mierzona jest w dioptriach.
-
Odklejenie siatkówki
Odklejenie się siatkówki czuciowej i warstwy barwnikowej siatkówki. Wymaga natychmiastowego leczenia w celu zapobieżenia utracie wzroku i ślepocie.
-
Badanie siatkówki
Aby móc zbadać siatkówkę znajdującą się w tylnej części oka, okulista rozszerzy Ci źrenice poprzez podanie do oczu specjalnych kropli. Dzięki temu źrenice szeroko się otworzą i umożliwią łatwe przebadanie oka.
-
Badanie za pomocą lampy szczelinowej
To badanie pozwala okuliście obejrzeć twoją rogówkę, tęczówkę, soczewkę oraz przestrzeń między tęczówką a rogówką w niewielkich wycinkach. To ułatwia wykrycie wszelkich zmian spowodowanych zaćmą lub innymi chorobami oczu.
-
Aberracja sferyczna
Ten defekt wzrokowy występuje, gdy promienie światła przechodzące przez oko nie są skupiane w jednym punkcie siatkówki. Aberracje sferyczne są wynikiem procesu starzenia.
-
Film łzowy (warstwa przedrogówkowa)
Płynna warstwa między spojówką a rogówką, która chroni łzy przed szybkim parowaniem. Utrzymanie nawilżenia oka ogranicza tarcie związane z mruganiem i ruchami gałki ocznej. Warstwa ta przechwytuje także i zmywa obce ciała i substancje chemiczne, aby zapobiegać infekcjom.
-
Toryczna soczewka wewnątrzgałkowa
Ten wysokiej jakości implant soczewkowy jest dopasowany do cech astygmatyzmu. Wzrok osób cierpiących na astygmatyzm można skorygować poprzez zastąpienie naturalnej soczewki soczewką toryczną podczas zabiegu usunięcia zaćmy.
-
Trójogniskowa soczewka wewnątrzgałkowa
Ten wysokiej jakości implant soczewkowy został zaprojektowany specjalnie do leczenia astygmatyzmu.
-
Wzrok
Zdolność do przekształcania wpadającego światła w obraz; zdolność widzenia.
-
Ostrość widzenia
Przejrzystość wzroku nazywa się ostrością. Podczas badania ostrości widzenia okulista poprosi Cię o odczytanie liter z tablicy, aby ustalić, czy Twój wzrok wykazuje oznaki zaburzeń.
-
Pomoc korygująca
Za pomoc korygującą uważa się przyrząd medyczny poprawiający wzrok, taki jak okulary lub soczewki kontaktowe.
-
Komora ciała szklistego
Przestrzeń wewnątrz oka znajdująca się za soczewką, która jest wypełniona przezroczystą galaretowatą substancją – ciałem szklistym – utrzymującą kształt gałki ocznej.
-
Ciało szkliste
Przezroczysta galaretowata substancja wypełniająca komorę ciała szklistego. Pomaga ona utrzymać kształt oka.