Alergie oczu i szybka pomoc

Witaj, lato! Witaj, alergio! Wystarczy kilka słonecznych, wiosennych dni, abyśmy z utęsknieniem zaczęli myśleć o lecie. Ale niektórzy z nas mają zgoła inne skojarzenia z tą porą roku: zaczerwienione, swędzące, łzawiące, a nawet opuchnięte oczy z powodu alergii. Użytkownicy okularów i soczewek kontaktowych są najmocniej dotknięci tym problemem. Winowajcą jest pyłek roślinny. Wiele narządów naszego ciała może negatywnie reagować na alergie, ale niewątpliwie oczy cierpią przez nie najbardziej. LEPSZY WZROK przybliża przyczyny i leczenie alergii oczu oraz dostępne metody łagodzenia ostrych objawów.

Gdy mamy styczność z substancjami, które są dla nas obce i potencjalnie niebezpieczne, uruchamia się proces obronny organizmu. Jedną z takich substancji są alergeny. Są to maleńkie białka, które zasadniczo nie stanowią żadnego zagrożenia dla naszego organizmu.

Jednakże u alergików występują specjalne przeciwciała, co skutkuje uwolnieniem różnych hormonów w skórze i błonach śluzowych. Najważniejszym z hormonów w kontekście alergii jest histamina, która odpowiada za reakcje alergiczne, np. swędzenie, zadyszkę lub rozszerzanie się naczyń krwionośnych.

Układ odpornościowy aktywuje się, gdy ciało po raz pierwszy ma kontakt z alergenem. Proces ten ma miejsce każdorazowo przy styczności z nową substancją. Oznacza to, że jeśli ciało zareagowało alergicznie na dany alergen, nigdy tego nie zapomni. Innymi słowy: wielokrotny kontakt z tą substancją może szybko prowadzić do reakcji alergicznej (zazwyczaj w ciągu minut, rzadziej – godziny).

Reakcja oczu jest szczególnie ostra: spojówki i błony śluzowe reagują niemal natychmiast na obcą substancję, naczynia krwionośne rozszerzają się i zaczyna wydzielać się ciecz łzowa. Odczuwamy to jako łzawienie, katar, opuchnięcie lub zaczerwienie. Łzy stopniowo wymywają alergeny z oczu, powoli łagodząc objawy.

W sezonie pylenia okulary zapewniają dodatkową ochronę dla cierpiących oczu. Mogą to być okulary słoneczne albo tradycyjne okulary korekcyjne. Dla alergików najlepsze będą modele przylegające do twarzy oraz oprawki z szerokimi bokami. Osłaniają wrażliwe oczy przed ostrym światłem, wiatrem oraz częściowo przed pyłkiem unoszącym się w powietrzu. Więcej informacji…

Alergeny zależą od pory roku, ale najwięcej problemów wywołuje pyłek. Istnieje jednak wiele innych czynników, które podrażniają spojówkę oka: futro zwierząt, roztocza, zarodniki grzybów, trucizny owadów, a także nietolerancje pokarmowe, np. na glutaminian. Najważniejsze to odkryć dokładną przyczynę alergii. Dermatolog i alergolog mogą przeprowadzić różne testy na alergie. Jednym z nich jest test skórny, który służy do wykrywania alergii na pyłki. Podczas testu na skórę nanosi się kropelki zawierające różne rodzaje pyłku i drapie skórę. Nie martw się: po zadrapaniach nie pozostaną żadne trwałe ślady. Po około 20 minutach lekarz jest w stanie ocenić obecność reakcji alergicznej oraz zaproponować właściwe leczenie.

Testy w formie plastra są stosowane głównie do wykrywania alergii kontaktowych. Podczas testu na plecy badanego nakleja się kilka plasterków. Zawierają substancje podejrzewane o działanie alergizujące. Plastry nosi się przez 24-48 godzin. Pozwalają lekarzowi szybko ocenić, na jakie substancje skóra reaguje alergią.

Tak, możliwa jest zarówna terapia długofalowa (odczulanie), wykorzystująca stabilizatory komórek tucznych, jak i leki (blokery H1). Gdy czynnik alergizujący jest znany, leczenie immunologiczne (odczulanie) pomaga w 70% przypadków. Podczas leczenia alergen jest wielokrotnie podawany w bardzo rozcieńczonej formie przez okres od 6 miesięcy do 3 lat. Dzięki temu organizm stopniowo akceptuje alergen, rezygnując z obronnej reakcji alergicznej.

Jeśli pacjent nie reaguje na ten rodzaj leczenia, skuteczną alternatywą mogą być specjalne antyalergiczne leki w formie kropli do oczu lub sprayu do nosa. Lek stabilizuje mastocyty, aby nie wydzielały histaminy. Tym sposobem reakcja alergiczna nie zachodzi lub jest znacząco złagodzona. Lek musi być przyjmowany regularnie i we właściwych porach. Ma jednak działanie czysto profilaktyczne i nie łagodzi ostrych objawów. Lek należy zażywać kilka razy dziennie na 2-3 tygodnie przed rozpoczęciem sezonu pylenia roślin. Leki tego typu są zazwyczaj dostępne bez recepty.

Gdy objawy są ostre lub nasilone (np. intensywne swędzenie), dobrym wyborem są działające punktowo blokery H1. Modyfikują przepuszczalność naczyń krwionośnych w spojówce dla substancji przeciwzapalnych, blokują receptory histaminy i zapobiegają reakcji zapalnej. Krople do oczu z tą substancją są dostępne tylko na receptę.

Alergicy noszący miękkie soczewki kontaktowe są w szczególnie niekorzystnym położeniu. Choć antyalergiczne krople do oczu skutecznie łagodzą objawy kataru siennego, zazwyczaj nie są dobrze tolerowane przez miękkie soczewki, ponieważ mają one większe pory niż twarde soczewki kontaktowe. Krople koncentrują się w tych porach i rozpuszczają materiał soczewki, co prowadzi do dodatkowych podrażnień spojówki i rogówki. Dobrą alternatywą dla użytkowników miękkich soczewek są okulary słoneczne z zakrzywioną oprawką chroniącą twarz albo jednorazowe (jednodniowe) soczewki kontaktowe. Ponieważ każdego dnia zakłada się nowe soczewki, pyłek nie ma szans się na nich gromadzić.

Poniższe podpowiedzi pozwolą zminimalizować kontakt z pyłkami:

• Prosta, ale skuteczna rada – często czyść okulary. Polecamy nasączone chusteczki czyszczące do soczewek marki ZEISS, które nie zawierają sztucznych aromatów ani agresywnych substancji czyszczących.
• Rozwieś w domu kilka mokrych ręczników. Przyciągną część unoszącego się w powietrzu pyłku.
• Zamykaj okna i wietrz pomieszczenia tylko w określonych porach. Na wsi najmniej pyłku w powietrzu jest w godzinach 19:00-00:00, a w obszarach zabudowanych w godzinach 6:00-8:00. 
• Regularnie odkurzaj dywany i dywaniki albo zastąp je parkietem lub panelami. 
• Myj twarz i płucz oczy kilka razy dziennie. Myj włosy przed pójściem spać i śpij przy zamkniętym oknie.
• Nie rozbieraj się w sypialni, lecz w łazience. Wilgotne powietrze po kąpieli sprawi, że pyłek nie będzie unosił się po całym pomieszczeniu i osiadał na ubraniach.
• Podczas jazdy samochodem nie otwieraj okien, a w systemie wentylacji stosuj skuteczny filtr.