- Home
- Poznaj Lepszy wzrok
- Zdrowie + Profilaktyka
- Wybór soczewki w przypadku zaćmy
Wybór soczewki w przypadku zaćmy
Prezentacja soczewek wewnątrzgałkowych: Jakie są różnice?
W nowoczesnej chirurgii zaćmy, zmętniała soczewka krystaliczna jest usuwana i zastępowana przez sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową (IOL). Soczewki wewnątrzgałkowe stanowią wysoce innowacyjną technologię - zarówno pod względem siły korekcji, jak i jakości widzenia. Obecnie dostępne są różne rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych, które umożliwiają uzyskanie dobrego wzroku w jednej, dwóch lub wszystkich trzech odległościach:
- Bliskiej: ok. 40 cm (czytanie)
- Średniej: ok. 80 cm (praca przy komputerze)
- Dalekiej: Ponad 100 cm (orientacja w przestrzeni)
IOL mogą symulować właściwości załamania światła naturalnej soczewki, jednak nie mają zdolności akomodacji. Zaawansowane soczewki wewnątrzgałkowe są zaprojektowane tak, aby spełniały dodatkowe, indywidualne wymagania pacjenta względem wzroku. W zależności od konstrukcji, zaawansowane IOL mogą oferować dalsze korzyści, takie jak lepsze postrzeganie kontrastu.
Soczewki wewnątrzgałkowe są zazwyczaj wykonane z miękkiego, syntetycznego i biokompatybilnego materiału. Typowa IOL ma około 11-13 mm średnicy. Grubość soczewki może się różnić w zależności od jej mocy załamania. Moc korekcyjna soczewki jest obliczana indywidualnie i może być różna dla każdego oka. IOL jest przezroczysta i nie jest ani widoczna, ani odczuwalna w oku.
Różne rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych
Obecnie dostępne są różne rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych. Ogólnie rzecz biorąc, rozróżnia się między standardowymi i zaawansowanymi soczewkami wewnątrzgałkowymi, znanymi również jako soczewki wewnątrzgałkowe premium.
Standardowe soczewki wewnątrzgałkowe są najczęściej stosowanymi implantami w leczeniu zaćmy. Mają one jedno ognisko i mogą poprawić wzrok w jednej odległości: daleko lub blisko. Te soczewki nazywane są soczewkami jednoogniskowymi. Dla pozostałych odległości pacjent może nadal potrzebować okularów.
Wersje zaawansowane, oprócz leczenia zaćmy, oferują dodatkowe korzyści. Dają one możliwość mniejszego uzależnienia od okularów przy różnych czynnościach. Zaawansowane produkty obejmują tzw. soczewki wieloogniskowe, EDoF (Extended Depth of Focus) oraz asferyczne lub toryczne.
Wieloogniskowe soczewki wewnątrzgałkowe mają dwa lub trzy ogniska i przywracają widzenie w więcej niż jednej odległości, dając pacjentowi szansę na większą niezależność od okularów. Soczewki wieloogniskowe obejmują dwu- i trójogniskowe IOL, przy czym te ostatnie reprezentują najbardziej zaawansowaną technologię. Opcje trójogniskowe pozwalają na najwyższy poziom niezależności od okularów, umożliwiając pacjentom wyraźne widzenie we wszystkich trzech odległościach bez konieczności ich stosowania.
Soczewki wewnątrzgałkowe EDoF zapewniają również dużą niezależność od okularów, jednocześnie powodując mniej wizualnych efektów ubocznych w nocy w porównaniu z wersjami wieloogniskowymi.
Dodatkowe możliwości zaawansowanych IOL, takie jak funkcje asferyczne lub toryczne, oferują dodatkowe korzyści dla pacjentów: toryczne IOL umożliwiają korekcję istniejącego wcześniej astygmatyzmu, natomiast funkcje asferyczne mogą poprawić ogólną czułość na kontrast i jakość widzenia.
Zaawansowane IOL pozwalają pacjentom na mniejsze uzależnienie od okularów i są dobrym rozwiązaniem dla pacjentów prowadzących aktywny tryb życia oraz dla tych, którzy chcą mieć więcej swobody od okularów. Ponieważ oferują one dodatkowe korzyści dla pacjentów, leczenie zaćmy za pomocą soczewek premium - w zależności od kraju, w którym mieszkasz - nie jest objęte ubezpieczeniem zdrowotnym.
Charakterystyka jednoogniskwych IOL
Wyraźne widzenie w jednej odległości
Jest to najczęstszy rodzaj soczewek wewnątrzgałkowych stosowanych w zabiegach usunięcia zaćmy. Gdy światło dostaje się do oka przez soczewkę jednoogniskową, jest ono wyginane do jednego ogniska na siatkówce oka.
Światła nie można jednocześnie ogniskować zarówno na odległych, jak i bliskich obiektach, co oznacza, że soczewka jednoogniskowa może korygować wzrok w jednej odległości, zapewniając dobre widzenie albo w bliskiej, albo dalekiej odległości.
Większość pacjentów wybierających tę opcję chce mieć możliwość widzenia na odległość, co pozwala im na wykonywanie czynności takich jak prowadzenie samochodu czy oglądanie telewizji. Zazwyczaj muszą oni używać okularów przy wykonywaniu czynności związanych z widzeniem z bliska, takich jak czytanie, gotowanie i praca na komputerze.
Dobór odpowiedniej odległości
Chociaż większość chirurgów implantuje opcję jednoogniskową z ogniskowaniem na odległość w celu skorygowania dalekiego widzenia, to jednak możliwe jest również wybranie soczewki jednoogniskowej z korekcją bliskiego widzenia w celu umożliwienia dobrego widzenia z bliska. W przypadku wszystkich pozostałych odległości pacjent musi nosić okulary.
Decyzja o tym, czy należy skorygować wzrok na odległość czy z bliska, zależy od stylu życia i potrzeb pacjenta. Decyzję należy podjąć w porozumieniu z chirurgiem, po ścisłej konsultacji z pacjentem.
Co należy wiedzieć
Standardowe rodzaje jednoogniskowych IOL posiadają sferyczną optykę, która jest jednakowo zaokrąglona po obu stronach. Zwykle pokrywa je Twoje ubezpieczenie zdrowotne.
Jednak naturalna soczewka krystaliczna oka ma lekko asferyczny (nie całkowicie okrągły) kształt z przodu i nie jest jednakowo zakrzywiona po obu stronach. Ten kształt pozwala na precyzyjne skupienie promieni światła wpadających do oka na jednym punkcie siatkówki. W rezultacie powstaje wyraźny, ostry obraz.
Zaawansowane jednoogniskowe IOL dostępne są z optyką asferyczną bardzo podobną do oryginalnego kształtu krystalicznej soczewki. Specjalna konstrukcja wersji asferycznych umożliwia uzyskanie lepszej jakości obrazu.
Dodatkowo, jeśli Twoja rogówka ma nieregularny kształt, soczewka jednoogniskowa w wersji torycznej może znacznie poprawić jakość wzroku. Skonsultuj się z lekarzem okulistą, aby dowiedzieć się, który typ soczewki jednoogniskowej jest dla Ciebie odpowiedni.
1. IOL z asferyczną powierzchnią
2. Promienie świetlne skupiające się dokładnie na jednym punkcie siatkówki.
Charakterystyka soczewek wieloogniskowych: dwuogniskowe IOL
Wyraźne widzenie w dwóch odległościach
Soczewki dwuogniskowe wewnątrzgałkowe mają dwa ogniska, zapewniając wyraźne widzenie w dwóch odległościach, z daleka i bliska. Pacjenci wybierają tę opcję zamiast jednoogniskowej IOL, gdy chcą widzieć wyraźnie z dodatkowej odległości i tym samym uniezależnić się od środków wspomagających widzenie. Dwuogniskowe IOL pozwalają wyraźnie widzieć i wykonywać takie zadania jak czytanie i prowadzenie samochodu bez okularów. Jednak w przypadku niektórych czynności w średniej odległości (ok. 80 cm), takich jak praca przy komputerze i gotowanie, noszenie okularów może być jeszcze konieczne.
Zalety dwuogniskowej IOL
Największą zaletą soczewek dwuogniskowych jest możliwość mniejszego uzależnienia od okularów, nie tylko przy czynnościach wykonywanych w bliskiej odległości, ale także przy czynnościach wymagających dobrego widzenia na odległość, takich jak jazda samochodem. IOL z dwoma ogniskami umożliwiają wykonywanie czynności takich jak czytanie, szycie i inne prace z bliska bez konieczności używania okularów. Oznacza to, że nie musisz już zmieniać okularów np. do czytania i pracy przy komputerze, co może dać Ci więcej swobody w codziennym życiu.
Co należy wiedzieć
Podobnie jak w przypadku wszystkich innowacyjnych technologii, istnieje kilka rzeczy, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze dwuogniskowych soczewek wewnątrzgałkowych. Jeśli cierpisz na pewne choroby oczu, takie jak
jaskra
, retinopatia cukrzycowa, obrzęk plamki żółtej lub
zwyrodnienie plamki
, możesz nie kwalifikować się do korzystania z dwuogniskowych soczewek wewnątrzgałkowych. Jeśli cierpisz na którąkolwiek z tych chorób, omów z okulistą alternatywne opcje.
Zjawiska świetlne
Jednym z efektów ubocznych związanych z wieloogniskowymi IOL jest wyższy stopień zaburzeń wizualnych i zjawisk świetlnych (dysfotopsja), które są spowodowane ogniskowaniem przez soczewkę światła z wielu odległości. Zazwyczaj są one postrzegane jako:
- Poświata w niektórych sytuacjach słabego oświetlenia
- Efekt halo wokół źródeł światła w nocy
Większość osób z soczewkami wieloogniskowymi uważa te zjawiska za jedynie lekko niepokojące i z czasem się do nich przyzwyczaja. Istnieje jednak również niewielka grupa pacjentów, którzy nie przystosowują się dobrze do soczewek lub są bardzo zaniepokojeni mogącymi wystąpić poświatami i efektem halo.
Zmniejszona wrażliwość na kontrast
Kolejną konsekwencją wieloogniskowości jest nieznaczne zmniejszenie kontrastu i mniejsza ostrość obrazu na siatkówce oka. Jest to spowodowane rozszczepieniem światła z różnych odległości. Dlatego też, aby uzyskać wieloogniskowy efekt, pacjenci muszą nieco obniżyć jakość obrazu.
Charakterystyka soczewek EDoF
Wyraźne widzenie ze średnich i dużych odległości
Soczewki wewnątrzgałkowe EDoF (Extended Depth of Focus) wykorzystują zaawansowaną technologię optyczną, która pozwala na zwiększenie zakresu ostrości w porównaniu ze standardowymi typami soczewek jednoogniskowych.
W ten sposób rozwiązania EDoF umożliwiają wyraźne widzenie na dalekich i pośrednich odległościach, jak w przypadku monitora komputerowego. W przypadku czynności wymagających widzenia z bliska, takich jak czytanie drobnego druku i praca precyzyjna, pacjenci leczeni soczewkami EDoF mogą być zmuszeni do noszenia okularów do czytania. Jednak w nocy doświadczać będą mniej zakłóceń wizualnych, które czasami spowodowane są przez jasne źródła światła w przypadku wieloogniskowych IOL.
Jak działają soczewki EDoF
IOL EDoF działają poprzez wygięcie światła wpadającego do oka z odległości średnich i dużych oraz skupienie tego światła na jednym ognisku na siatkówce oka. Pozwala to na jednoczesne skupienie się na obiektach znajdujących się w tych odległościach, zapewniając dobre widzenie na odległość średnią i dużą za pomocą jednej soczewki. IOL EDoF zmniejszają lub mogą nawet całkowicie wyeliminować konieczność stosowania okularów. Tak jak przepisane okulary, również IOL będzie dostosowana do Twoich indywidualnych potrzeb, aby zapewnić Ci najlepszy możliwy wzrok.
IOL EDoF w codziennym życiu
Soczewki EDoF (Extended Depth of Focus) zapewniają ostre widzenie w szerokim zakresie, pozwalając na wyraźne widzenie obiektów w różnych odległościach, od dużych do średnich: w przybliżeniu na wyciągnięcie ręki. IOL EDoF umożliwiają wykonywanie szerokiego spektrum czynności bez okularów, w tym:
- Uprawianie sportów
- Kontakty towarzyskie
- Praca przy komputerze
- Jazda samochodem
- oglądanie telewizji,
- Sprzątanie
- Gotowanie
- zakupy,
- Inne typowe zadania w domu i ogrodzie
Codzienne zadania stają się łatwiejsze i przyjemniejsze. Większość czynności można wykonać bez konieczności noszenia przepisanych okularów, jednak w przypadku drobnego druku może być konieczne założenie okularów do czytania.
Zalety IOL EDoF
Soczewki EDoF łączą w sobie zalety zarówno jedno-, jak i wieloogniskowych IOL, zapewniając doskonałą równowagę pomiędzy większą niezależnością od okularów a zmniejszonymi wizualnymi efektami ubocznymi, typowymi dla soczewek wieloogniskowych. Niektórzy pacjenci są bardziej, inni mniej wrażliwi na te zjawiska świetlne, które mogą objawiać się jako efekt halo lub poświata wokół źródeł światła, szczególnie w nocy.
Pacjenci z soczewkami EDoF zazwyczaj cieszą się dobrym widzeniem w nocy, co jest szczególnie ważne na przykład podczas jazdy po zachodzie słońca. Niezakłócone i niezawodne działanie soczewek EDoF daje pacjentom poczucie dodatkowego komfortu i bezpieczeństwa.
IOL EDoF są idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą prowadzić aktywny tryb życia.
Co należy wiedzieć
Soczewki EDoF oferują wysoki stopień niezależności od okularów. Jednak osiągana jakość widzenia jest bardzo indywidualna i może się różnić w zależności od pacjenta.
Ponadto są dobrym rozwiązaniem dla osób zainteresowanych IOL, które łączą w sobie większą niezależność od okularów z wysokim komfortem widzenia w dzień i w nocy. Skonsultuj się z lekarzem, aby sprawdzić, czy IOL EDoF mogą być odpowiednie również dla Ciebie.
Charakterystyka soczewek wieloogniskowych: trójogniskowe IOL
Wyraźne widzenie na wszystkie odległości
Są to najbardziej zaawansowane spośród dostępnych obecnie soczewek wewnątrzgałkowych (IOL), zapewniające wyraźne widzenie na bliskie, średnie i duże odległości. Zostały one zaprojektowane tak, aby umożliwić pacjentom prowadzącym aktywny tryb życia i pragnącym obejść się bez środków wspomagających widzenie wysoki stopień niezależności od okularów.
Jak działają soczewki trójogniskowe
Soczewki trójogniskowe działają poprzez wyginanie światła wpadającego do oka z bliskiej, średniej i dużej odległości oraz skupienie tego światła na jednym ognisku na siatkówce oka. Pozwala to na jednoczesne ogniskowanie na obiektach znajdujących się w różnych odległościach, zapewniając dobre widzenie na bliskie, średnie i dalekie odległości. Te nowoczesne typy IOL zmniejszają lub mogą wyeliminować konieczność stosowania okularów lub soczewek kontaktowych. Tak jak przepisane okulary, również IOL będzie dostosowana do Twoich indywidualnych potrzeb, aby zapewnić Ci najlepszy możliwy wzrok.
Soczewki trójogniskowe w codziennym życiu
W przeciwieństwie do opcji jedno- i dwuogniskowych, soczewki trójogniskowe zapewniają również komfortowe widzenie na średnią odległość, co jest ważne w różnych codziennych czynnościach, takich jak praca przy komputerze.
Pozwalają na wykonywanie szeregu czynności w życiu codziennym bez okularów. Dotyczy to takich czynności jak:
- czytanie,
- gotowanie, sprzątanie, prasowanie,
- praca przy komputerze,
- zakupy,
- oglądanie telewizji,
- jazda samochodem,
- praca w ogrodzie,
- uprawianie sportu lub wykonywanie ćwiczeń.
Zalety soczewek trójogniskowych
Największą zaletą trójogniskowych IOL jest możliwość wyraźnego widzenia na wszystkie odległości bez okularów. W związku z tym nie musisz już nosić okularów podczas wykonywania codziennych czynności.
Ponadto, trójogniskowe rozwiązania pozwalają na leczenie istniejących wcześniej zaburzeń wzroku, takich jak krótkowzroczność czy dalekowzroczność. Dzięki torycznej wersji soczewki trójogniskowej można również korygować istniejący wcześniej astygmatyzm.
Trójogniskowe soczewki wewnątrzgałkowe są również skuteczne w leczeniu zmian wzroku związanych z wiekiem, takich jak prezbiopia, która dotyka prawie każdego po 40. roku życia. W przypadku leczenia zaćmy za pomocą IOL trójogniskowej można jednocześnie leczyć prezbiopię.
Krótko mówiąc, trójogniskowe IOL dają dużą szansę na uniezależnienie się od okularów lub soczewek kontaktowych.
Co należy wiedzieć
Podobnie jak w przypadku wszystkich innowacyjnych technologii, przy wyborze soczewek trójogniskowych należy uwzględnić również kilka kwestii.
Jeśli cierpisz na choroby oczu, takie jak
jaskra, retinopatia cukrzycowa, obrzęk plamki żółtej lub
zwyrodnienie plamki, możesz nie kwalifikować się do zastosowania soczewek trójogniskowych. Choroby te, nawet we wczesnym stadium, mogą uniemożliwiać stosowanie soczewek wewnątrzgałkowych klasy premium. Jeśli cierpisz na jedną z tych chorób, możesz omówić alternatywne opcje z okulistą.
Zjawiska świetlne
Jednym z efektów ubocznych związanych z rozwiązaniami wieloogniskowymi jest wyższy stopień zaburzeń wizualnych i zjawisk świetlnych (dysfotopsja), które są spowodowane ogniskowaniem przez soczewkę światła z wielu odległości. Są one zazwyczaj postrzegane jako:
- Poświata w niektórych sytuacjach słabego oświetlenia
- Efekt halo wokół źródeł światła w nocy
Większość osób z soczewkami wieloogniskowymi uważa te zjawiska za jedynie lekko niepokojące i z czasem się do nich przyzwyczaja. Istnieje jednak również niewielka grupa pacjentów, którzy nie dostosowują się dobrze lub są bardzo zaniepokojeni możliwymi skutkami ubocznymi. Symulacje potencjalnych efektów halo i poświat zauważanych po zabiegu pomagają pacjentowi przygotować się na ewentualne skutki uboczne.
Zapytaj swojego lekarza o zaburzenia świetlne podczas konsultacji, aby sprawdzić, czy jesteś odpowiednim kandydatem do stosowania trójogniskowych IOL.
Zapytaj swojego lekarza o zaburzenia świetlne podczas konsultacji, aby sprawdzić, czy jesteś odpowiednim kandydatem do stosowania trójogniskowych IOL.
Zmniejszona wrażliwość na kontrast
Inną konsekwencją tej wieloogniskowości może być nieco mniej doskonała jakość obrazu. Jest to spowodowane tym, że soczewka rozdziela światło z różnych odległości na siatkówce oka. W związku z tym, aby uzyskać wieloogniskowy efekt, pacjenci muszą iść na pewien kompromis w kwestii jakości obrazu.
Funkcje asferycznych i torycznych IOL
Dodatkowe zalety zaawansowanych metod leczenia zaćmy
Oprócz zalet oferowanych przez wieloogniskowe IOL i EDoF, zaawansowane rozwiązania oferują jeszcze kilka innych funkcji zapewniających lepszy wzrok. Na przykład, soczewki asferyczne korygują pewne zjawiska świetlne i poprawiają kontrast, zapewniając optymalną jakość obrazu.
Toryczne soczewki wewnątrzgałkowe umożliwiają leczenie astygmatyzmu, powszechnego zaburzenia widzenia dotykającego około jednej trzeciej światowej populacji i powodującego zniekształcone widzenie.
Oba typy IOL, asferyczne i toryczne, mają specjalne właściwości umożliwiające uzyskanie wyraźnych obrazów. Te dodatkowe funkcje nie zawsze są objęte krajowym systemem opieki zdrowotnej. Należy sprawdzić u lekarza, czy w Twoim przypadku zalecane są asferyczne i/lub toryczne IOL i omówić ewentualne dodatkowe koszty związane z soczewkami.
Charakterystyka soczewek asferycznych
Standardowe typy jednoogniskowych IOL posiadają sferyczny układ optyczny, który jest jednakowo zakrzywiony po obu stronach. Jednak naturalna soczewka krystaliczna oka ma z przodu lekko asferyczny (nie do końca okrągły) kształt. Dzięki temu może precyzyjnie skupić promienie światła wpadające do oka na jednym punkcie
siatkówki oka
.
Zaawansowane jednoogniskowe IOL są dostępne z optyką asferyczną, podobną do kształtu soczewki naturalnej, która pozwala na widzenie jak najbardziej zbliżone do naturalnego.
Jak soczewki asferyczne poprawiają widzenie
Specjalna, niejednolicie zakrzywiona konstrukcja asferycznych IOL umożliwia korekcję aberracji sferycznych.
Czym jest aberracja sferyczna?
Aberracja sferyczna jest wadą wizualną, która pojawia się, gdy promienie światła przechodzące do oka nie są precyzyjnie skupione w jednym ognisku. W młodości rogówka i soczewka oka współpracują ze sobą, aby skupić wchodzące promienie światła dokładnie w jednym punkcie na siatkówce oka, optymalizując kontrast obrazu.
Wraz z wiekiem ta interakcja pogarsza się, powodując obniżenie jakości widzenia. Oznacza to, że:
- Wzrok zamazuje się
- Zmniejsza się postrzeganie kontrastu, co prowadzi do trudności w widzeniu w warunkach słabego oświetlenia
Dzięki asferycznym IOL, promienie świetlne wpadające do oka są ponownie ostro skupiane w jednym punkcie na siatkówce oka. Pozwala to na zwiększenie czułości na kontrast i poprawę jakości obrazu, zwłaszcza podczas czynności takich jak jazda nocą czy czytanie w warunkach słabego oświetlenia.
Jeśli już cierpisz na aberrację sferyczną lub chcesz zapobiec tej zmianie wizualnej, asferyczna IOL może być dla Ciebie odpowiednią opcją. Omów tę opcję ze swoim okulistą.
Charakterystyka soczewek torycznych
Korekta nieregularnie ukształtowanych rogówek w celu zapewnienia wyraźnego widzenia
Ostrość wzroku jest dla pacjentów ważnym czynnikiem. Możliwość korygowania astygmatyzmu za pomocą torycznych soczewek wewnątrzgałkowych podczas zabiegu usunięcia zaćmy jest doskonałym rozwiązaniem dla pacjentów cierpiących na oba schorzenia. Astygmatyzm jest błędem refrakcyjnym, jak krótko- lub dalekowzroczność. Błąd ten jest zazwyczaj wynikiem nieregularnego kształtu rogówki, co prowadzi do nieprawidłowego skupienia światła na siatkówce oka. Powoduje on, że obiekty znajdujące się w różnych odległościach wydają się pochylone lub zniekształcone.
Jak toryczne IOL korygują astygmatyzm
Soczewka toryczna jest ukształtowana w określony sposób. Kształt soczewek torycznych znacznie różni się od innych typów soczewek korekcyjnych, ponieważ posiadają one dwie różne krzywizny.
Kształt soczewek torycznych tworzy różne siły refrakcyjne na osi pionowej i poziomej. Kombinacja ta pomaga w prawidłowym skupieniu całego napływającego światła na siatkówce oka w celu zmniejszenia lub wyeliminowania astygmatyzmu.
Jak soczewki toryczne są implantowane w oku
Jeśli zdecydujesz się na toryczne IOL, zabieg chirurgiczny różni się nieco od zwykłego zabiegu usunięcia zaćmy. Soczewkę należy wszczepić w bardzo specyficznym miejscu w oku, to znaczy:
- W zależności od rodzaju soczewki, tuż przed zabiegiem usunięcia zaćmy może być konieczne umieszczenie na rogówce tymczasowych oznaczeń, które zidentyfikują lokalizację najbardziej zakrzywionego południka.
- Podczas zabiegu toryczna IOL jest implantowana do oka.
- Po implantacji, każda soczewka toryczna jest obracana do momentu wyrównania się oznaczeń z oznaczeniami na rogówce.
Jeśli cierpisz na astygmatyzm i chcesz go skorygować podczas zabiegu usunięcia zaćmy, skonsultuj się z lekarzem, aby omówić wszczepienie torycznych IOL.