Czy doświadczasz skurczów powiek?
Objawy, przyczyny, dostępne leczenie i profilaktyka
Choć skurcze powiek są nieszkodliwe, zazwyczaj występują niespodziewanie i mogą być bardzo irytujące. Laicy nazywają to zjawisko skurczem powieki, zaś lekarze „fascykulacją”. LEPSZY WZROK wyjaśnia przyczyny tego zjawiska oraz jak można rozluźnić oko, aby przerwać skurcze. Omówimy także metody zapobiegania.
Wiemy, że nasze powieki poruszają się regularnie, powlekając powierzchnię oczu filmem łzowym. Lecz gdy zaczynają ruszać się szybko i niekontrolowanie - jakby trzepotały - wiemy, że coś jest nie tak. Zjawisko to może mieć kilka przyczyn. Zazwyczaj żadna z nich nie jest poważna.
Objawy
Jeśli zauważysz, że Twoje oko zaczyna drżeć, nie panikuj. W rzeczywistości tylko jedno oko będzie drgało. Skurcze mogą mieć zróżnicowane nasilenie - od ledwo zauważalnych po bardzo intensywne ruchy górnej i dolnej powieki. Skurcze powiek są zazwyczaj nieszkodliwe, nawet jeśli utrzymują się kilka dni.
Przyczyny
Skurcze są zazwyczaj wywołane stresem, nerwami, lękiem, zbyt dużą ilością kofeiny, zmęczeniem oczu (np. z powodu pracy przy komputerze lub intensywnego użytkowania urządzeń cyfrowych), wysokiego ciśnienia albo braku snu. Wszystkie te czynniki obciążają nasz system nerwowy i mogą prowadzić do mimowolnych skurczy mięśni otaczających oko. Mówiąc konkretniej: wyładowania nerwów twarzy (Nervus facialis) powodują drżenie górnej (Musculus levator palpebrae superioris) i dolnej powieki (Musculus orbicularis oculi).
Jako inną przyczynę często wskazuje się deficyt minerałów, zwłaszcza magnezu (hipomagnezemia). Magnez odpowiada za prawidłową komunikację mięśni i nerwów. W przypadku jego niedoboru nerwy mogą wysyłać do mięśni błędne sygnały. Deficyt tego pierwiastka może także przejawiać się skurczami mięśni nóg. Przyczyną niedoboru magnezu często jest niezdrowa lub niezbilansowana dieta, ale sprzyja mu także biegunka i odchudzanie. Ponadto w niektórych okresach nasze ciała potrzebują więcej magnezu, na przykład w trakcie ciąży oraz podczas regularnego uprawiania sportu. Cukrzyca, przewlekła choroba nerek, celiakia (nietolerancja glutenu) oraz nadużywanie alkoholu także mogą prowadzić do niedoboru magnezu. Do sprawdzenia poziomu magnezu wystarcza proste badanie krwi wykonywane przez lekarza.
Sporadycznie skurcze powiek mogą być wynikiem infekcji, zaburzeń neurologicznych, stwardnienia rozsianego lub nowotworu mózgu. Mogą także wiązać się z obecnością ciał obcych w oku, zapaleniem spojówek, zapaleniem brzegów powieki lub drobnymi uszkodzeniami rogówki, np. w wyniku nieumiejętnego zakładania soczewek kontaktowych. Jeśli skurczom towarzyszą oznaki paraliżu albo zaburzeń mowy lub wzroku (np. podwójne widzenie), należy niezwłocznie zgłosić się na pogotowie, ponieważ mogą to być wczesne oznaki ataku serca lub udaru.
Leczenie
Aby złagodzić intensywne skurcze, użyj szmatki zamoczonej w gorącej wodzie. Umieść ją na powiece na 5-10 minut. Ciepło powinno rozluźnić mięśnie na tyle, aby wyeliminować skurcze. Podobny efekt można uzyskać za pomocą okularów lub maseczek żelowych. Można je kupić w aptece albo drogerii. Stosuje się je na zimno lub na gorąco. Delikatny masaż drżącej powieki to również dobry sposób na złagodzenie objawów. Jeśli przyczyną skurczów jest niedobór magnezu, zazwyczaj wystarcza włączenie do diety pokarmów bogatych w ten pierwiastek. Warto tu wymienić orzeszki ziemne i laskowe, szpinak, pestki słonecznika, proso, ryż, fasolę, owsiankę oraz wodę mineralną bogatą w magnez. Ponadto suplementacja magnezu może szybko załagodzić nasilone drżenie powiek.
Zasadniczo jeśli skurcze powiek nie występują często, nie należy się nimi martwić. Na wizytę lekarską warto umówić się tylko wówczas, gdy skurcze utrzymują się przez kilka tygodni albo się nasilają. W takich sytuacjach warto skonsultować się ze specjalistą. Okulista pomoże stwierdzić, czy przyczyną skurczów powiek jest wada wzroku. Czasem nawet drobna, lecz nieleczona wada wzroku może prowadzić do nadwyrężenia oczu, a w konsekwencji do skurczów powiek. Jeśli szybka wizyta u okulisty nie jest możliwa, warto odwiedzić optyka, aby wykonał badanie oczu i zidentyfikował ewentualną wadę wzroku. Jeżeli żadna wada nie zostanie wykryta, konsultacja z neurologiem pozwoli wykluczyć przyczyny takie jak guz mózgu lub uszkodzenie nerwów.
Profilaktyka
Skurczów powiek można uniknąć na wiele sposób - w zależności od pierwotnej przyczyny zjawiska. Jeśli za winowajcę uznaje się stres, nadmiar kofeiny, niezdrową dietę lub brak snu, wystarczy wdrożyć zmiany w tym zakresie. W walce z fizycznym i psychicznych stresem sprawdzają się techniki relaksacyjne. Można z nich korzystać w formie profesjonalnych zajęć relaksacyjnych, treningu autogennego, jogi, medytacji, uprawiania sportu, wysypiania się, słuchania relaksującej muzyki lub długich spacerów. Sprawdzić się może także masaż - drżącej powieki, głowy albo pleców. Jeśli spędzasz dużo czasu przy komputerze i powodem skurczów jest zmęczenie oczu urządzeniami cyfrowymi, okulary do komputera mogą zapobiec drżeniu.