W jaki sposób można opracować soczewki okularowe dopasowane do życia stylu przepełnionego urządzeniami cyfrowymi?

Może się wydawać, że istnieją już soczewki na każdy możliwy problem ze wzrokiem, ale nie jest to prawda. ZEISS postanowił przeanalizować, jak nasz wzrok radzi sobie z cyfrowym świecie pełnym smartfonów i tabletów, a wyniki były dość nieoczekiwane. Wnioski płynące z analizy pozwoliły opracować rozwiązanie, które przynosi ulgę zmęczonym oczom. Aby odkryć kulisy prac nad soczewkami ZEISS Digital, LEPSZY WZROK przeprowadził wywiad z Timo Kratzerem, szefem działu rozwoju konstrukcji soczewek oraz patentów w ZEISS.

ZEISS niedawno wprowadził nową gamę soczewek Digital, stworzonych z myślą o najważniejszych wymaganiach współczesnego stylu życia. Co zapoczątkowało prace nad soczewkami ZEISS Digital?

Timo Kratzer: Opracowanie soczewek Digital było żmudnym procesem, a pomysł na nie pochodził z różnych źródeł. Były to między innymi informacje od optyków i klientów, wyniki testów użytkowych soczewek, które przeprowadzamy regularnie, a także dane z procesu produkcji soczewek, które nieustannie analizujemy.

Urządzenia mobilne, takie jak smartfony i tablety, stały się nieodłącznymi towarzyszami codziennego życia – nieustannie na nie spoglądamy. Postanowiliśmy przeanalizować ludzki wzrok pod tym kątem, ponieważ wiedzieliśmy, że wiele osób w wieku 30-40 lat odczuwa zmęczenie, nadwyrężenie oczu, zwłaszcza wieczorami. W niektórych przypadkach badani nie mieli świadomości, że coraz trudniej jest im skupić wzrok na bliży. Po prostu czuli większe napięcie i dyskomfort niż kiedyś. W wielu przypadkach musieli odsuwać smartfona, iPada albo inne urządzenie od siebie, aby widzieć je ostrzej.

Nasza analiza wykazała, że jest to uwarunkowane kilkoma czynnikami. Po pierwsze, zdolność oka do dopasowania się do różnych odległości widzenia – tzw. akomodacja – zaczyna się pogarszać już około 35. roku życia. Większość z nas nie zauważa nawet tego powolnego procesu. Po drugie, korzystanie ze smartfonów – oraz czytanie gazet – wymaga od nas przenoszenia wzroku z bliży do dali znacznie częściej niż kiedyś. Nasze oczy muszą nieustannie skupiać się na różnych odległościach. Powoduje to zmęczenie, zwłaszcza gdy elastyczność mięśni pogarsza się z powodu stwardnienia soczewki oka. Po trzecie, urządzenia cyfrowe wymagają skupiania wzroku na innej odległości niż ta, do której jesteśmy przyzwyczajeni (np. podczas czytania). Dawniej materiały czytelnicze były najbliższą rzeczą, na której skupialiśmy regularnie wzrok, lecz obecnie trzymamy urządzenia cyfrowe znacznie bliżej naszych oczu niż książkę.

LEPSZY WZROK: Jak ta wiedza doprowadziła do stworzenia nowych soczewek ZEISS Digital?

Timo Kratzer: Zdaliśmy sobie sprawę, że potrzebujemy nowej kategorii soczewek okularowych. Wiedzieliśmy, że konieczne jest inne rozwiązanie niż dotychczasowe soczewki jednoogniskowe lub progresywne.

Celem soczewek ZEISS Digital, które są już dostępne na rynku, było wspieranie widzenia bliży, aby użytkownicy mogli łatwiej skupiać wzrok na urządzeniach cyfrowych trzymanych w odległości ok. 30 centymetrów. Jednocześnie soczewki te musiały zapewniać doskonałe widzenie dali oraz szybkie zmiany między tymi dwoma strefami widzenia. W tym celu zastosowaliśmy dodatek o mocy 0,5-1,25 dioptrii w dolnej części soczewki – w praktyce stosuje się tak niską moc, jak to możliwe – i zapewniliśmy ostre widzenie dali. Zaletą soczewek Digital jest fakt, że można ich używać przez cały dzień jako głównych okularów bez względu na formy aktywności. Ponadto okres adaptacji do tych soczewek jest niezwykle krótki. Oznacza to, że użytkownik nie musi zakładać okularów do czytania ani zmieniać okularów – chyba że chce założyć okulary słoneczne, aby korzystać z uroków słońca.

LEPSZY WZROK: A czy soczewek Digital można używać jak okularów słonecznych?

Timo Kratzer: Tak, soczewki ZEISS Digital są dostępne w wersji barwionej oraz samościemniającej. Osoby, które noszą okulary po raz pierwszy i nie potrzebują korekty widzenia dali, mogą stosować soczewki bez mocy w górnej części z dodatkiem do bliży w dolnej części soczewki.

LEPSZY WZROK: Jakie inne czynniki pozwoliły uzyskać ostateczną konstrukcję soczewki?

Timo Kratzer: Podczas prac nad nową konstrukcją soczewki kluczem są intensywne praktyczne testy użytkowania. Zawsze chcemy wiedzieć, jak nasz produkt sprawdzi się u różnych użytkowników na co dzień. Przykładowo: czy zapewnia faktyczną poprawę widzenia i czy jest dobrze tolerowany. Rekrutujemy zatem grupę użytkowników testowych, którzy postępują zgodnie z ustaloną procedurą i szczegółowo informują nas o wadach i zaletach nowej soczewki. Pozwala nam to porównywać konstrukcje o nieco innych parametrach i nieustannie optymalizować nasze dane, abyśmy ostatecznie uzyskali produkt o odpowiednich właściwościach.

LEPSZY WZROK: Gdy mowa o soczewkach Digital, często wspomina się o zmęczeniu oczu lub syndromie widzenia komputerowego (CVS). Co dokładnie należy przez to rozumieć? I po czym poznać, że cierpi się na zmęczenie oczu przez urządzenia cyfrowe?

Timo Kratzer: Wraz z wiekiem soczewka naszego oka twardnieje. Gdy nieustannie przenosimy wzrok z bliży do dali i vice versa, możemy odczuwać znaczne zmęczenie oczu – właśnie przez urządzenia cyfrowe. Termin ten nie oznacza, że oko nie może skupić wzroku na danej odległości, lecz że zabiera to więcej czasu i wymaga więcej wysiłku. Zauważyłem to osobiście, gdy mój syn miał drzazgę w palcu, a ja próbowałem ją usunąć pęsetą. Chciałem przyjrzeć się jej z bliska, ale okazało się, że musiałem oddalić od siebie jego palec, ponieważ ostre widzenie z bardzo bliska stało się zbyt trudne.

Opracowaliśmy nawet badanie pierwszych oznak cyfrowego zmęczenia oczu. Badany spogląda raz na ekran, raz w dal, a my analizujemy, jak szybko oko jest w stanie uzyskać ostrość na poszczególnych odległościach. To badanie można przeprowadzić u optyków ZEISS, a nawet samodzielnie za pomocą darmowej aplikacji. 

BETTER VISION: Brzmi świetnie! A co możemy zrobić, aby ulżyć naszym oczom?

Timo Kratzer: Trwają dyskusje na temat tego, czy oko można odpowiednio wytrenować. Bez wątpienia warto co jakiś czas w ciągu dnia dawać oczom odpocząć. W tym celu należy spojrzeć w dal, pamiętając o rozluźnieniu mięśni oka, i nie skupiać wzroku na niczym konkretnym. Ale należałoby to robić regularnie w ciągu dnia – przez pięć minut co godzinę!